Historia
- Szczegóły
- Poprawiono: środa, 20 listopad 2019 11:53
Początek działalności Instytutu Inżynierii Środowiska sięga roku 1975 i wiąże się z podjęciem pracy w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Zielonej Górze przez prof. Stanisława T. Kołaczkowskiego (fot. 1). W dniu 2 października 1975 r. na inauguracji roku akademickiego 1975/76 Profesor wygłosił wykład pt. „Zadania Inżynierii Środowiska”, w którym uzasadnił potrzebę i cel utworzenia w WSInż. kierunku nauczania inżynieria środowiska.
Fot. 1. Prof. Stanisław Kołaczkowski - twórca kierunku „inżynieria środowiska”
Wkrótce powołano zespół w składzie: prof. S. Kołaczkowski, mgr inż. M. Graczyk, mgr inż. Z. Lewicki i mgr inż. M. Przetocki, który zajął się organizacją kierunku inżynieria środowiska w ramach Wydziału Budownictwa Lądowego.
Pierwszą jednostką organizacyjną był Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Unieszkodliwiania Ścieków i Odpadów, w którym, poza prof. S. Kołaczkowskim, pracowali: doc. W. Dobrowolski, dwóch doktorów: M. Gąsiorek i I. Wróbel oraz siedmiu mgr inż.: G. Chudzio, M. Graczyk, Z. Kurowski, R. Leśmian-Kordas, Z. Lewicki, S. Lis i M. Przetocki (stan na 31.12.1976 r.).
W 1977 r., po dwóch latach przygotowań, Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki wyraził zgodę na uruchomienie kierunku inżynierii środowiska. W pierwszym roku istnienia kierunek ten dysponował już silną kadrą składającą się z:
prof. S. Kołaczkowskiego, doc. S. Gogolewskiego, doc. Kuźniara, doc. K. Appelta, dr J. Bernasińskiego, dr M. Graczyk (pierwszy doktorat 30.06.1978 r.), dr J. Kolasy, dr M. Gąsiorka i dr I. Wróbla. Do końca 1980 roku wzbogacił się o kolejnych profesorów (A. Solskiego, J. Kuczyńskiego), docentów (H. Greinerta, S. Orlewicza - 1/2 etatu) oraz doktorów (M. Draba, A. Jędrczaka i A. Nowaka).
Na mocy znowelizowanej ustawy o szkolnictwie wyższym, w roku akademickim 1981/1982 nastąpiła reorganizacja uczelni, w wyniku której powrócono do struktur wydziałowych. Powstały wówczas trzy wydziały: Elektryczny, Mechaniczny oraz Budownictwa i Inżynierii Sanitarnej, w ramach którego powołano Instytut Inżynierii Sanitarnej (1.10.1982 r.).
Lata 1977-1982 to okres dynamicznego rozwoju kadry naukowej Instytutu. Liczba pracowników wzrosła w tym czasie z 13 do 30, a trzech asystentów obroniło pracę doktorską (M. Graczyk, A. Nowak i Z. Lewicki). Dodatkowo zatrudniono w instytucie, w wymiarze 1/2 etatu, pracowników z innych ośrodków o uznanej pozycji naukowej, w tym: docenta Zb. Siwonia oraz doktorów: H. Pełkę, A. Jaśkowiaka i S. Boczarskiego. Pod koniec 1982 r. w Instytucie pracowało 2 profesorów, 2 docentów, 12 adiunktów i 14 asystentów (w tym jeden starszy wykładowca).
Kryzys gospodarczy w latach 1983-1988, przejściowy niż demograficzny oraz zmniejszenie zainteresowania studiami spowodowały drastyczny spadek liczby studentów. Zmniejszyła się również liczebność kadry nauczającej (20 pracowników dydaktycznych pod koniec 1988 r.). Ten trudny okres nie zahamował jednak rozwoju naukowego. W latach 1980-1988 przewody doktorskie pozytywnie zakończyło pięciu asystentów (W. Baryłkowski, Zb. Hrynkiewicz, U. Kołodziejczyk, T. Nowak i J. Stanisławski), a jedna osoba habilitowała się (M. Graczyk). W okresie od 01.10.1983 do 30.09.1986 kadrę naukową Instytutu wzmacniali: prof. A. Kowal (1/2 etatu) i prof. Edward S. Kempa (od 01.02.1986) z Politechniki Wrocławskiej.
Lata dziewięćdziesiąte zaznaczyły się ponownym wzrostem liczby pracowników. W latach 1990-1999 jedna osoba habilitowała się (A. Jędrczak) i jedna uzyskała tytuł profesora (H. Greinert), a przewody doktorskie pozytywnie zakończyło kolejne 6 osób (A. Greinert, B. Jachimko, M. Mąkowski, B. Najbar, Z. Sadecka, M. Stanisławska). W 2000 r. w Instytucie pracowało 41 osób, w tym 3 profesorów, 6 doktorów habilitowanych, 13 adiunktów i 19 asystentów.
Szczególnie korzystne dla rozwoju Instytutu były lata 2000-2004. W tym okresie jedna osoba uzyskała tytuł profesora (T. Kuczyński), 6 osób habilitowało się (M. Drab, A. Greinert, W. Halicki, U. Kołodziejczyk, Z. Lipnicki, Z. Sadecka), a stopień doktora nauk technicznych uzyskało 6 osób (S. Myszograj, I. Nowogoński, E. Ogiołda, K. Przybyła, O. Swobodzian-Ksenicz i M. Jasiewicz).
Ostatnie 10 lat to okres intensywnego rozwoju Instytutu. Szczególnie korzystne były lata 2001-2005; jedna osoba uzyskała tytuł profesora (T. Kuczyński), 5 osób habilitowało się (M. Drab, A. Greinert, U. Kołodziejczyk, M. Piontek i Z. Sadecka), a przewody doktorskie pozytywnie zakończyło 10 osób (M. Hudak, M. Jasiewicz, S. Myszograj, M. Nadolna, I. Nowogoński, E. Ogiołda, K. Przybyła i O. Słobodzian-Ksenicz, S. Węclewski i P. Ziembicki). Dynamiczny, w tym czasie, rozwój kadry w grupie doktorów habilitowanych, umożliwił Wydziałowi uzyskanie, w czerwcu 2004 roku, uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinie inżynieria środowiska. W ramach tych uprawnień wszczęto dotychczas dwadzieścia przewodów doktorskich. Jedenaście osób zakończyło przewód uzyskując tytuł doktora nauk technicznych, w tym ośmiu pracowników instytutu (pierwsza obrona – dr inż. Sebastian Węclewski; 20.12.2005 r.) i trzy osoby nie zatrudnione w Instytucie. W latach 2006-2011 jeden pracownik uzyskał tytuł profesora (A. Jędrczak), jeden habilitował się (B. Najbar), a siedem pozytywnie zakończyło przewody doktorskie (I. Krupińska, B. Walczak, M. Suchowska-Kisielewicz, D. Królik, A. Asani, A. Jakubaszek i E. Płuciennik-Koropczuk). W 2007 r. odbyła się pierwsza obrona rozprawy doktorskiej osoby spoza Instytutu (dr inż. J. Marcinonis-Nietrzeba w dyscyplinie inżynieria środowiska (promotor: dr hab. inż. Andrzej Greinert, prof. UZ); kolejna osoba spoza Instytutu obroniła się w 2011 r. (M. Ćwiąkała – promotor: dr hab. Urszula Kołodziejczyk, prof. UZ). Dobrze zapowiada się też bieżący rok (2012); odbyły się już 2 obrony (K. Łuszczyńska i A. Widuch) a kolejna planowana jest w najbliższym czasie (J. Kostecki). Dziewięć kolejnych osób ma otwarte przewody doktorskie (R. Fruzińska, M. Gawron, W. Grochowicka, J. Machnikowska, M. Mazurkiewicz, R. Pązik, A. Rojna, A. Sieciechowicz i T. Warężak.
Obecnie w instytucie pracuje 10 osób z tytułem naukowym profesora lub stopniem naukowym doktora habilitowanego, 17 adiunktów, 3 starszych wykładowców z tytułem doktora oraz 6 asystentów. Rozwój kadry dydaktycznej Instytutu Inżynierii Sanitarnej w latach 1975 – 2011 przedstawiono na rys. 1, a dynamikę wzrostu liczby stopni naukowych uzyskiwanych przez pracowników w tym okresie - na rys. 2.
Stan kadry Instytutu pozwala optymistycznie patrzeć na rozwój kierunku inżynieria środowiska. Młody wiek pracowników samodzielnych umożliwia uzyskiwanie tytułów profesorskich, a adiunktów – stopni naukowych doktora habilitowanego. W następnych 2 latach planuje się przygotowanie 2 kolejnych wniosków profesorskich (A. Greinert, Z. Sadecka), uzyskanie habilitacji przez 4 pracowników (S. Myszograj, B. Jachimko, I. Nowogoński i P. Ziembicki) i 3 obrony prac doktorskich (J. Kostecki, A. Sieciechowicz, R. Fruzińska). Interdyscyplinarność kadry, wykazana w tabeli 3.2, daje też w perspektywie możliwość myślenia o nowych kierunkach kształcenia, poszukiwanych na rynku regionalnym, jakimi są architektura krajobrazu, a w dalszej przyszłości też kształtowanie środowiska (zakładana w strategii rozwoju województwa lubuskiego industrializacja regionu). Wstępne rozpoznanie wskazuje, że polityka kadrowa w tym zakresie będzie ukierunkowana na połączenie sił z innymi wydziałami Uczelni oraz jednostkami innych uczelni, np. PWSZ w Sulechowie. Takie łączenie sił i środków między niedużymi ośrodkami akademickimi wychodziłoby też naprzeciw wspieranym tendencjom krajowym i widocznym od długiego już czasu także poza granicami Polski.
Rys. 1. Dynamika wzrostu liczby pracowników Instytutu w latach 1975-2012
Rys. 2. Dynamika wzrostu liczby stopni naukowych uzyskanych przez pracowników Instytutu w latach 1977-2012
W okresie ponad 30 lat istnienia Instytutu (1982-2012) funkcję dyrektorów Instytutu Inżynierii Środowiska w poszczególnych latach pełnili kolejno:
1982 - 1983: prof. dr hab. inż. Jędrzej Kuczyński,
1983 - 1990: prof. dr hab. inż. Adam Solski,
1990 - 1991: prof. dr hab. inż. Henryk Greinert,
1991 - 1996: struktura zakładowo-katedralna,
1996 - 2019: prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak
2019 - : dr hab. inż. Sylwia Myszograj, prof. UZ
Kształcenie młodzieży na kierunku inżynieria środowiska, ze specjalnością zaopatrzenie w wodę i unieszkodliwianie ścieków i odpadów rozpoczęto w październiku 1977 r. przyjmując 60 studentów. W czerwcu 1982 roku, 18 z nich otrzymało dyplom magistra inżyniera. Do dnia dzisiejszego na kierunku Inżynieria Środowiska wypromowano ponad 1500 absolwentów.
Kształcenie studentów do 1994 roku prowadzone było na studiach dziennych magisterskich w dwóch specjalnościach: zaopatrzenie w wodę, unieszkodliwianie ścieków i odpadów oraz urządzenia sanitarne.
Od 1994 roku, z powodu nie spełniania minimum kadrowego, rozpoczęto kształcenie na 3,5 letnich studiach zawodowych-inżynierskich, dziennych i zaocznych, o specjalności inżynieria środowiska. W roku akademickim 1997/98 na dziennych studiach zawodowych-inżynierskich uruchomiono nową specjalność: ochrona środowiska (w kolejnym roku zmieniono jej nazwę na systemy ochrony środowiska).
Studia magisterskie uruchomiono ponownie w październiku 1999 r.
Obecnie na kierunku inżynieria środowiska student ma możliwość ukończenia studiów z tytułem inżynier bez specjalności. Studia stacjonarne i niestacjonarne I-go stopnia trwają 3,5 roku (7 semestrów). Studia stacjonarne i niestacjonarne II-go stopnia trwają 1,5 roku (3 semestry). Na studiach stacjonarnych II stopnia oferowane są trzy specjalności: Zaopatrzenie w wodę, unieszkodliwianie ścieków i odpadów, Urządzenia sanitarne i Inżynieria Ekologiczna i dwie na studiach niestacjonarnych: Zaopatrzenie w wodę, unieszkodliwianie ścieków i odpadów i Urządzenia sanitarne. Prowadzimy też studia III-go stopnia (doktoranckie) na studiach stacjonarnych w dyscyplinie inżynieria środowiska. Studia te trwają 4 lata (8 semestrów).
Aktualnie na kierunku Inżynieria Środowiska studiuje 731 studentów, w tym 351 na studiach stacjonarnych, 206 na studiach niestacjonarnych (stan na 05-01-2005).
Siedzibą Instytutu Inżynierii Środowiska jest budynek A-12 zmodernizowany w 1999 r. Powierzchnia pomieszczeń w budynku Instytutu wynosi 1810 m2, w tym: sal wykładowych - 202 m2, sali seminaryjnej 39 m2, pomieszczeń biurowych - 542 m2, pracowni projektowej - 56 m2, pracowni komputerowej - 67 m2 i Centralnego Laboratorium - 890 m2. Centralne Laboratorium Instytutu Inżynierii Środowiska uzyskało akredytację systemu jakości zgodną z normą PN EN ISO/IEC 17025:2001 (styczeń 2007 r.) W jego ramach działa 13 Pracowni o powierzchni od 21 do 143 m2. Sale dydaktyczne są klimatyzowane i wyposażone w rzutniki do foliogramów, rzutniki multimedialne i gniazda do sieci komputerowej.